Kimi; haftalık, kimi; günlük gazetesini alır, kimi; dijital zamana uyup gündemi öyle takip eder. Her ne kadar dijital çağda olsak da eski ya da yeni basılmış gazete, bir şekilde hanelerimize girmeye devam edecektir.
Dünyanın ilk gazetesinin ne zaman çıktığını merak edenleriniz olmuştur mutlaka. Basın Müzesi'ne geçmeden önce kısaca bahsetmek istiyorum.
Yaklaşık tee 3.400 yıl önce Nil Nehri kıyılarında bulunan bir tablet, dünyanın ilk gazetesi olarak nitelendirilmiş. Mısırlılar, bu tabletlere önemli olayları yazmışlar ve elden ele dolaşmış.
Günümüzde ise gazetecilik, Avrupa'da 17. yüzyılın başlarında belirli bir gelişme sürecinin sonunda ortaya çıkmış. İlk gazetenin 1609'da Almanya'da Wolfenbüttel kentinde piyasaya sürülen " Avis Relation Oder Zeitung " olduğu, bu gazeteden sonra da 1619'da Hollanda'nın Anvers kentinde Abraham Verhoeven tarafından " Nieuwe Tijdingen " adlı bir gazete çıkmaya başlamış.
Efendim; bir önceki paylaştığım Etiler Mahallesi-Basmane yayınımda, Basın Müzesi'ne değindiğimi hatırlayanız olacaktır. İşte, o mahalle de yer alıyor müze. Yok, ben uzun uzadıya dolaşmayayım, hem tekin de değilmiş sokakları, müzeyi görüp döneyim derseniz, Anafartalar Caddesi'nden değil de Gaziler Caddesi'nden en kestirme sokağından müzeye gidebilirsiniz.
 |
| İzmir Basın Müzesi-Etiler Mahallesi İzmir Gazeteciler Cemiyeti öncülüğünde, Etiler Mahallesi-Basmane'de yer alan Aziz Vukolos Kilisesi'nin avlusundaki müştemilatında, 2012 yılında kurulmuş müze. İzmir ve Ege başta olmak üzere Türk basın tarihini geçmişten günümüze geçirdiği evreleri sayfa sayfa anlatan müze, ülkemizde 1988'de ilk kurulan İstanbul'daki Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi'nin ardından ikinci olarak açılmış. Küçük, şirin bir yapıya sahip müştemilatın 4 odası müzeye çevrilmiş. Yapının dışarıdan girişi bulunan alt katında ise pikaj ve matbaa odalarından karanlık odasına kadar basın ile ilgili ne varsa sergileniyormuş. O gün yeğenimle gittiğimizde alt katın girişi kapalıydı. Tadilat varmış, göremeden döndük. En çok merak ettiklerimden biri de 1870 yılından kalma ve hâlâ çalışır durumdaki tipo baskı makinesini görmekti. Neyse, sağlık olsun diyeyim artık. İzmir'e gittiğimde zaman bulursam daha detaylı gezmek için yine uğramayı düşünüyorum mahalleye. Ya abimle ya da erkek kardeşimle beraber tabii...Mahalleyle ilgili sonradan okuduğum olumsuz yorumlara bakıyorum da vay canına, bilmeden gitmek ne şansmış diyorum hep. Siz, siz olun, kulağınızda küpe olsun, topluca gitmekte fayda var yine de. |
 |
| İzmir Basın Müzesi Yapıya girdiğinizde koridor boyunca tavanda sıralanmış daktilolar karşılayacaktır sizi. Çocukken komşumuzun kızı abla, daktilo kursuna giderdi. Alıştırma yapmak için aldığı daktiloyu az kullanmadım ben de. Tık tık bastıkça çıkan sesi hiç unutmam. " r " harfi sırayı bozar, habire cümlenin üstünde olurdu. Önce iki parmak, sonra dört parmak...Çocuk aklı, merak işte, gel gelelim on parmak bir türlü öğrenemedim. Sonra bilgisayar icat oldu, unutuldu daktilolar. |
 |
| İzmir Basın Müzesi Öldürülen Gazeteciler Odası...Bu odada, katledilen gazeteciler Uğur Mumcu, Çetin Emeç, Abdi İpekçi, Ahmet Taner Kışlalı, Ümit Kaftancıoğlu ve Metin Göktepe'nin basın kartlarından fotoğraf makinelerine, bilgisayarlarından kalemlerine, öldürüldüklerinde üzerilerinde bulunan giyimlerine kadar aileleri tarafından bağışlanan kişisel eşyaları sergileniyor. |
 |
| İzmir Basın Müzesi Son 100 yıl içinde halkı aydınlatmak adına görevini yaparken katledilen gazetecilerin listesi... |
 |
| İzmir Basın Müzesi Turan Dursun, Ümit Kaftancıoğlu, Abdi İpekçi ve Metin Göktepe'nin kişisel eşyaları... |
 |
| İzmir Basın Müzesi Çetin Emeç'in kişisel eşyaları... |
 |
| İzmir Basın Müzesi Hasan Tahsin Odası...Odaya adımınızı attığınız an üç duvarı kapsayan dünyada ve ülkemizde yayımlanmış ilk gazetelerin örnekleri çıkacaktır karşınıza. Fotoğrafta gördüğünüz 1609'da Almanya'da piyasaya sürülmüş Avrupa'nın ilk gazetesi " Avis Relation Oder Zeitung " gibi tarihi gazetenin yanısıra kameralardan farklı medya aletlerine kadar bir çok eseri hayranlıkla izleyeceksinizdir. |
 |
| İzmir Basın Müzesi Atilla İlhan Odası...Çalışır durumdaki kamera ve monitörle kurgulanmış odada, Atilla İlhan'ın katıldığı televizyon programından bir yayını da sunuluyor. Ayrıca odada bulunan 1960-1970 yılları arasında Demokrat İzmir Gazetesi'nde yazı işleri müdürlüğü yaptığı sırada kullandığı masa takımının müzeye bağışlanmasını takdire şayan buldum. Odaya çok yakışmış. |
 |
| İzmir Basın Müzesi Atilla İlhan Odası...Kurguyu incelerken ekranda canlı olarak kendimizi görünce şaşkınlık geçirdik yeğenimle. Madem ekrandayız, ben de çekeyim böyle bir fotoğraf dedim. Bu odanın karşısında ise uzun süre İzmir Gazeteciler Cemiyeti başkanlığı yapan İsmail Sivri Odası bulunuyor. O odadayken eserleri incelemekten ve yazıları okumaktan fotoğraf çekmeyi unuttum. O oda içerisinde de İzmir Gazeteciler Cemiyeti eski başkanlarına ait eşyalarından duvarlar boyunca gazete ve dergilerin eski nüsha örneklerine, radyo ve daktilolara varana kadar eserler sergileniyor. |
 |
| Aziz Vukolos ( Ayavukla ) Kilisesi-Etiler Mahallesi-Basmane Kilise, Rum Ortodoks inancındaki Ermeniler tarafından 1886-1887 yıllarında, taş ve tuğla kullanılarak, Smyrna'nın ilk piskoposlarından St. Boukolos adına inşa edilmiş. 1922'de meydana gelen büyük İzmir yangınında hasar görmeyen tek kiliseymiş. Rumlar'ın ayrılmasıyla uzun zaman boş kalmış. Sonraki yıllarda; depo, arkeoloji müzesi ve opera çalışma salonu olarak kullanılmış. O gün kilise kapalıydı. Ne yazık ki içeri giremedik. 2009-2015 yılları arasında Türkiye Gazeteciler Federasyonu'nda başkanlık yapan Atila Sertel, dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'ndan basın müzesi için bir yer talep ediyor. Uzun düşünmeler sonunda hem bölgeye hareketlilik hem de tarihi bir yer olmasına karar veriliyor. Önce kilisenin restorasyonu tamamlanıyor. Ardından müştemilatın müzeye çevrilmesi hem belediye hem de İzmir Gazeteciler Cemiyeti ve Ege Üniversitesi'nin katkılarıyla sağlanıyor. " Unutma, unutturma " sloganıyla açılan müzeye gitmeye karar verirseniz pazartesi hariç haftanın diğer günleri 9:00-17:00 saatleri arasında ücretsiz ziyaret edebilirsiniz. 11:00 gibi gittiğimizde bizden başka ziyaretçi yoktu. Görevliler gayet ilgili ve güleryüzlüydü. Hatta şöyle diyeyim, ziyaretimizden çok memnun oldular. Efendim; o taraflara yolunuz düşerse özellikle basın tarihi bakımından gelecek nesle bırakılacak en nadide müzelerden biri olan bu basın müzesine mutlaka ziyarette bulunmanızı tavsiye ediyorum. |
